Saltar ao contido principal

O incendio da central telefónica de A Coruña (1917)

 26 de maio de 1917. Cinco días despois de ser desestimada unha demanda histórica do concello da Coruña contra o concesionario da telefonía urbana, D. Jose María Rivera, sobre a colocación dos postes na na zona dos cantons.

Ás cinco da maña descargou unha tormenta na cidade, caendo un raio na torre de distribución da central telefónica, na rúa Real 85, nun inmoble propiedade de D. Joaquín Uría, na mesma sede do Sporting Club (que aínda existe na actualidade). A descarga penetra ata a cabina da telefonista Srta. Dolores Souto, que sae ilesa pero se provoca un incendio, que lanzou unha chave pola fiestra para que os abaixo concentrados puideran acceder ao edificio e intentou salvar a maior parte de equipos. Afortunadamente os gardas de seguridade das Aduanas, uns mariñeiros que esperaban o barco "Infanta Isabel de Borbón" e a repartidora do xornal El Ideal Gallego Dª Victoriana Calvo veron o incendio e puideron avisar ao veciños afectados e aos bombeiros.  Estes acudiron ao mando do Sr. Mariño e do capataz Rega.

O incendio afectou aos últimos pisos da sede da central e do Palace Hotel (na esquina co obelisco), onde durmían os propietarios do mesmo. Tivo tamén tempo de escapar a familia de D.  Jose María Rodríguez Pardo que vivía nesa última planta. A rede telefónica quedou destruída, caendo arames sobre o cable eléctrico e provocando chispas. Nos se ocasionaron víctimas mortais mais houbo un herido leve, D. Luis López Perea, danado nunha man por un cristal. Para avisar aos veciños do incendio lanzaron tiros ao aire e pedras aos cristais das galerías. 

O capitán de enxeñeiros, Sr. Pio Martínez Mulero, que acudiu ao lugar, deu orde de cortar o suministro eléctrico, para evitar propagacións. O que non queimou o fogo quedou destruido pola auga dos bombeiros.  Así pasou no terceiro piso que habitaba D. Antonio Jaspe e o baixo, primeiro e segundo do Sporting Club. 

O retardo na recuperación do servizo

O 7 de xuño de 1917 aparece o primeiro malestar na prensa pola demora na recuperación do servizo telefónico. A xustificación é que queimado o cadro de distribución, non era fácil conseguir reemplazos debido a guerra.  A chegada estival, onde familias ían á casa de campo e utilizaban o teléfono para facer encargas ocasiona molestias á alta sociedade coruñesa. 

O concesionario contesta que o locutorio do obelisco está operativo, así como outro na casa do Sr. Pedregal na praza de Ourense, que fan posible comunicar coa estación telefónica de O Burgo, para poder falar coas casas estivais de Culleredo, Oleiros e Sada. 

O gobernador civil esixiu ao concesionario que tivera una central provisional, para poder seguir co servizo de falar con outros centros oficiais. Así, montouse unha central na buhardilla dunha casa da rúa Olmos, nunha casa dunha taberna e pousada de emigrantes. Jose María obrigou as telefonistas a facer turnos nese local pero reducindo a seu xornal. Pídese que non fagan turnos soas, xa que a taberna pode ser unha ameaza á súa seguridade persoal. 

O 25 de agosto aínda non se recuperara o servizo. O presidente da Cámara de Comercio, o Sr, Amenedo, visita ao concesionario Jose María Rivera. Este indica que contratou coa empresa Siemens Halske de Madrid os elementos para permitir a recuperación do servizo. A nova central instalaríase na rúa Juana de Vega 11, no último piso, con cadros múltiples. O cable encargaríase á compañía Pireli e Compañía, de Vilanova i Geltru. Trataríase dun cable polifílico con recubrimento, como os que se comezaron a instalar en Vigo en 1910, co que se eliminaría a necesidade de contar cun templete.

Rua Juana de Vega. Central urbana situada nun dos edificios da marxe esquerda. Anos 20. 


Enderezo de concesionario local na guía telefónica de 1928. Compañía Peninsular de Telefónos.



Para saber máis:

  • Faro de Vigo. 27 de maio de 1917
  • El Noroeste - Ano XXII Número 10051 (27/05/1917); Ano XXII Número 10062 (07/06/1917); Ano XXII Número 10063 (08/06/1917); Ano XXII Número 10084 (29/06/1917); Anno XXII Número 10132 - 25 de agosto de 1917
  • El Ideal gallego  diario católico, regionalista e independiente Num. 56 (27/05/1917)
  • El Correo gallego  diario político de la mañana Ano XL Número 12993 - 27 de maio de 1917
  • La Voz de Galicia - 25 de agosto de 1917

Comentarios

Publicacións populares deste blog

Autocares La Regional: primeira telefonía móbil

Manuel Sanjurjo Otero era o segundo fillo de Antonio Sanjurjo Badía, un famoso industrial e inventor vigués cunha fundición e estaleiros de seu. Manuel, enxeñeiro industrial de formación, axudou nos negocios familiares pero deu o salto a negocios fora da cidade de Vigo. Nunha primeira fase como impulsor do proxecto, e posterior concesionario, da rede de telefonía urbana de Vilagarcía, construído en 1908 e inaugurada a primeiros de 1909.  Gaceta de Madrid.-Núm. 74 de 14 de marzo de 1908  Antonio comezara a comprar autocares de vapor en 1903 a compañías de Ferrol, Verín ou Santiago para posteriormente adaptalos, na súa nave en Vigo da Industriosa,  para que funcionaran con bencina, un tipo de hidrocarburo. En 1906 consigue a aprobación para comezar o servizo entre Coruña e Santiago, aínda con autocares de vapor, nomeando ao seu fillo Manuel o responsable da liña.  Sería a primeira empresa en Galicia en prestar este servizo motorizado, deixando atrás as pesadas dilixencias. A empresa tiña

O rol do teléfono na catástrofe de tren de Frieira (1915)

  A nova da catástrofe do descarrilamento do tren de Frieira en 1915 chegou rapidamente a Vigo, a través da rede de telefonía da Compañía Peninsular de Teléfonos. O accidente cubriu portadas da prensa en España polo pasamento dunha 19 persoas (a cifra exacta varía dependendo da fonte), moitas delas vencelladas a unha compañía de zarzuela que se desprazaban a actuar a Vigo. Tres vagóns víronse directamente afectados polo corremento de terras. Casualmente, un celador da compañía de teléfonos viaxaba no tren e puido comunicar o accidente desde o mesmo lugar da catástrofe.  Fotografía coloreada onde se observan os fíos telegráficos cortados. Mundo Gráfico. 13 de marzo de 1915 A rede telegráfica do Estado e a paralela da compañía telegráfica víronse afectadas polo derrube e quedaron inutilizadas, polo que non se puido utilizar o sistema de telegrafía do tren. Porén, a nova rede telefónica, que apenas levaba unha semanas en funcionamento, estaba operativa tras empalmar un par de cables.  Ces

O crime da central telefónica de Ourense

O 28 de Xullo de 1916, Braulio González González, 26 anos, natural de Valderas (León), recibe un telefonema, unha mensaxe anónima desde Vigo que di "Acude conferencia 12:30. Garda absoluta reserva. Abelardo". Ao día seguinte preséntase na oficina de teléfonos interurbanos da Compañía Peninsular de Teléfonos, situada na rúa Pereira de Ourense, hoxe na Praza de Bispo Cesáreo 17, servizo que fora inaugurado dous anos antes. O director, Eladio Sanz Bermejo, advírtelle de que por mor dunha avaría técnica nos fíos non pode facer esa chamada ata ás 20h.  Fotografía de Mundo Gráfico do 5 de Xullo de 1916 A esa hora volve e se atopa unicamente con Eladio na oficina. Este pásao a un locutorio, onde volve fallar o teléfono, e logo á oficina do telegrafista. Aí aproveita para darlle un golpe na cabeza cun pico de canteiro para intentar matalo. Braulio queda tan so ferido e, entre gritos de "que me matan", logra escapar e pedir auxilio na rúa. Eladio, acurralado, decide pegarse