A folga das telefonistas de Coruña (1921)

30 de maio de 1921. As oito mulleres telefonistas da rede urbana da Coruña decláranse pola tarde en folga contra o concesionario Jose María Rivera.  Quéixanse do despido dunha compañeira e supresión dunha praza, a pesares do incremento do servizo. Desde un primeiro intre, temeuse por que se estendera a folga aos operarios da rede. 

A despedida facía a quenda de noite e compañía doutra telefonista por un soldo de seis reais (peseta e media) de xornal por once horas de traballo (de 21h a 8h), mentres que durante o día as traballadores cobraban 3 pesetas. As folguistas visitan ao inspector de traballo e a prensa da cidade.

Como seis reais non é suficiente para vivir, teñen que traballar noutras labores durante o día, polo que en moitas ocasións quedan durmidas pola noite, deteriorando o servizo. O xornal El Orzán toma partido por elas ao solicitar que o xefe de telégrafos incaute a central se o concesionario non chega a un acordo rápido.

Faro de Vigo. 31 de maio de 1921

Jose María Rivera chama á despedida para que volva ao posto, mentres o resto está en folga, pero ela renuncia. Consegue recuperar o servizo en poucos días coa axuda de novo persoal. A Asociación Patronal ten unha reunión co concesionario, que delega no Sr. Juan Martínez Morás, para axudar a chegar a un acordo. Ao expoñer as telefonistas a súa situación, este delegado decide abandonar a reunión. Elas póñense en contacto co alcalde, para que convoque unha Xunta de Reformas Sociais, na que participan os inspector de sanidade e o inspector de traballo, que deciden visitar a sede da central de teléfonos.

O 3 de xuño de 1921 Jose María Rivera da a súa versión na prensa comentando que o traballo é lixeiro. As empregadas de día Leopolda Barrera, Josefa de Naya, Elena Álvarez, Dolores Souto e María Mañas cobran 3 pesetas por quenda máxima oito horas de día, mentres que as dúas que están pola noite cobran a metade (aínda que refire que acaba de subirlles a 2 pesetas) porque traballan cinco horas e media cada unha, mentres a outra pode durmir nunha cama. Preséntase como un gran bonfeitor, xa que incluso paga os salarios durante as baixas médicas. Afirma que eran coñecedoras tempo atrás de que a partir do 30 de maio se renunciaría a un posto de traballo.

 El Orzán  diario independiente Año IV Número 999 - 3 de xuño de 1921

A comunicación ten resposta o 7 de xuño de 1921 por parte das telefonistas, incluindo a sustituta Joaquina Crespo, e as telefonistas do turno de noite Carmen Sebastián e Pilar García. Comentan que para cobrar cando están de baixa as outras ten que cubrir o seu turno con horas extras, que cando fora o incendio de 1917 non cobraron. Ademais queixanse da actitude do gobernador civil, o Sr. Argüelles, que ofrecer intermediar para recuperar o posto de traballo, pero o único resultado foi a contratación de novo persoal. 

 

Acción coruñesa  periódico defensor de los intereses de la capital de Galicia Ano II Número 33 - 13 xuño 1921

Para saber máis:

• El Compostelano  diario independiente Ano II Número 390 - 31 de maio de 1921
• El Diario de Pontevedra  periódico liberal Ano XXXVIII Número 11155 - 31 de maio de 1921
• El Ideal gallego  diario católico, regionalista e independiente Num. 1273 (31/05/1921); Num. 1274 (01/06/1921); Num. 1275 (02/06/1921); Num. 1276 (03/06/1921); Num. 1277 (04/06/1921); Num. 1279 (07/06/1921);  Num. 1280 (08/06/1921)
• El Orzán  diario independiente Ano IV Número 996 - 31 de maio de 1921; Ano IV Número 997 - 1 de xuño de 1921; Ano IV Número 999 - 3 de xuño de 1921; Ano IV Número 1003 - 8 de xuño de 1921; Ano IV Número 1039 - 20 de xullo de 1921
• El norte de Galicia  diario político y de información Num. 6063 (01/06/1921); Num. 6105 (21/07/1921)
• El Progreso  semanario independiente Ano XV Número 2259 - 1 de xuño de 1921;  Ano XV Número 2261 -3 de xuño de 1921
• El Correo gallego  diario político de la mañana Ano XLIV Número 15527 - 1de xuño de 1921
• El Progreso  diario liberal Año XIV Número 4141 - 2 de xuño de 1921
• Acción coruñesa  periódico defensor de los intereses de la capital de Galicia Ano II Número 32 - 6 xuño 1921; Ano II Número 33 - 13 xuño 1921
• La Voz de Galicia 31 de maio de 1921; 1 de xuño de 1921; 2 de xuño de 1921; 8 de xuño de 1921; 16 de xullo de 1921
• Faro de Vigo. 31 de maio de 1921.