A conexión telefónica de Galicia con Portugal

As primeiras referencias da conexión da rede telefónica entre Galicia y Portugal son un par de proxectos illados, como a referencia no 6 de decembro de 1892 en La Voz de Galicia a un proxecto que chegara a Tui uns anos antes dunha empresa eléctrica lisboense para dar servizo eléctrico e telefónico entre Valença do Minho e Tui. 

O 10 de xullo de 1894 aparecería  a necesidade de conectar Galicia e Portugal, nesta caso para dar servizo aos xefes de servizo de aduanas de Tui con Valença e Verín con Vila Verde, que non se chegaría a construir. Cumpre salientar que xa existía un servizo telegráfico cun cable subfluvial entre Tui e Valença desde hai varias décadas.

Como recolle a prensa do 16 de abril de 1915, o deputado D. Ezequiel Ordóñez intenta conseguir o compromiso de D. Eduardo Estelat i Torres, Inspector Xeral da Compañía Peninsular de Teléfonos, responsable do servizo interurbano, de conseguir a conectividade con Tui, que naquel momento comezaba a instalación do servizo público urbano. Nese ano incluso se explora a posibilidade dunha hipotética liña interurbana de Portugal a Valença, que fose estendida ata Tui para dar conectividade coas poboacións de España e Portugal. A rede interurbana a Tui chegara en breve, pero no a rede interurbana de Portugal.

A emigración galega en Lisboa, bastante numerosa naquela éopca, reclama unha conexión telefónica con Galicia a finais de marzo de 1924 en El Pueblo Gallego, da man de Alejo Carrera.

El pueblo gallego : rotativo de la mañana - Número 53 - 28/marzo/1924

A prensa recolle como o Sr. Proctor, vicepresidente da CTNE, visita Vigo en 1927 e pasa por Tui cara Portugal, xunto ao xefe da Central Telefónica de Vigo, D. Manuel García Cortes, coa idea de negociar a conexión telefónica de España con Portugal.

O Diario de Lisboa publica unha entrevista de o Sr. Pedro Pérez Sánchez, vicepresidente da CNTE, o 26 de decembro de 1927 onde comunica a intención de conectar telefónicamente España en Portugal por catro puntos fronteirizos.

As primeiras conexións telefónicas de España con Portugal

Houbo ata tres conexión de España con Portugal ata que chegara a conexión galega.

A Compañía Telefónica Nacional de España construira a liña Cáceres - Valencia de Alcántara (fronteira) en 50 días, mentres que Portugal construiu a liña equivalente desde Lisboa ata esa fronteira. Serían dous circuitos directos con Lisboa, e un escalonado, cunha primeira parada en Portalegre, primeira vila de Portugal. O 10 de maio de 1928 fixeron a conexión física  diante de Pedro Pérez Sánchez, director de departamento da compañía telefónica. Un celador de cada compañía se subiron ao mesmo poste para facer o empalme. 

Conexión do último poste de España en Valencia de Alcántara. Arquivo Fotográfico da Fundación Telefónica.

O servizo telefónico con Portugal foi inaugurado o 17 de maio de 1928. O xeneral Primo de Rivera fixo a chamada inaugural ás 10 e media da mañá acompañado de director de comunicacións, D. Jose Tafur, o embaixador de Portugal en España Sr. Melo Barreto e o vicepresidente de Telefónica D. Lewis J. Proctor. Posteriormente o rei D. Alfonso XIII, que celebraba o seu aniversario, púxose en contacto con presidente da república portuguesa, o Xeneral Carmona.

Revista Telefónica Española. Número de xuño de 1928

Xusto ao día seguinte inaugurouse, aínda que sen celebracións, a liña de Ayamonte con Vila Real de Santo António. Esto implicou una cable subfluvial baixo o río Guadiana, que deixou algunha fotografías no arquivo de Telefónica. O 6 de setembro de 1928 inauguraríase a terceira ligazón, neste caso entre Badajoz i Elvas. 

Barco tirando o cable subfluvial de Ayamonte coa axuda duns barrís baleiros. Arquivo Fotográfico da Fundación Telefónica.

O número de chamadas de España a Portugal no primeiro ano sería moderado. Así, hay datos do mes de outubro de 1928 sobre o número de chamadas por día aos destinos disponibles naquel momento, no que habería 25 chamadas a Portugal.

Publicado na Revista Telefónica Española de novembro de 1928.

O conexión de Tui con Valença

A conexión de Tui demorouse por Portugal, que tardou en construir o circuito con Valença do Minho, polo que tardou uns meses en estar disponible.  A brigada C-43 dirixida polo capataz José Pulgar reconstruiron desde 11 abril de 1928 a liña Vigo - Tui con 710 postes novos, para soportar as novas necesidades do servizo, incluindo a conexión con Portugal, que aparece como rematado na publicación da Revista Telefónica Española do mes de febreiro de 1929.

La Nueva Red Telefónica de España 1928.

(Atlas Histórico de las Comunicaciones en España 1700-2002.

A.Bahamonde, G.Martinez, L.E. Otero. Correos y Telégrafos 2002).

A inauguración do servizo se levaría a cabo o 24 de xuño de 1929, unha vez estivera construida liña telefónica ata Valença do Minho do lado portugués.

Faro de Vigo. 25 de xuño de 1929.

Para saber maís:

• El Ideal gallego : diario católico, regionalista e independiente: Ano XIII Número 3526 - 1929 xuño 25; Ano XIII Número 3527 - 1929 xuño 26
• El pueblo gallego : rotativo de la mañana - Número 53 - 28/marzo/1924
• El Sol: Diario independiente - Número 3244 - 27/Diciembre/1927
• Faro de Vigo - 30 de agosto de 1927; 25 de xuño de 1929; 27 de xuño de 1929;
• El Progreso : semanario independiente: Ano XXIII Número 10860 - 1929 xuño 26
• La voz de Galicia - 10 de xullo de 1894
• Correo de Galicia: Num. 1133 (09/10/1927)