A discusión de dous telegrafistas en Lugo (1892)

A maior discusión entre telegrafistas en Galicia ocorreu entre Gumersindo Villegas Ortega, que logo sería director da revista Electrón e La Energía Eléctrica, e Emilio Novoa de la Vega, telegrafista desde 1869, con diferentes postos de relevancia e pai do Emilio Novoa González, considerado o primeiro enxeñeiro de telecomunicación de España e figura senlleira da historia tecnolóxica de España.

Emilio Novoa. Publicado en El Telégrafo Español. 15-28 de febreiro de 1923.

A rivalidade da prensa local lucense serviu de base para xerar unha confrontación entre eles. Emilio Novoa publica un artigo titulado "Algo sobre pararraios" o 17 de xullo de 1892 en El Regional, na que apostar por revisar as instalacións e aumentar o número de pararraios na cidade de Lugo. Meses antes ocorrera a catástrofe de Melias (no concello de Coles) onde un raio caeu na igrexa matando a dez persoas.  Este comentario é identificado por Gumersindo como unha crítica directa, xa que debe estar relacionado coas instalación de pararraios existentes en Lugo (na cárcere, concello, catedral e na cada do arquitecto Cobreros), polo que contesta no xornal El Lucense tres días más tarde. 

Emilio contesta o 22 indicando que aposta por dotar a maior parte de edificios de pararraios, non só aos altos e aproveita para criticar a calidade das instalacións da cárcere (non unida aos canalóns), do concello (que non é de puntas múltiples, como era costume na época) e da cárcere (que non conecta as coroas das figuras). Gumersindo replica cuestionando a importancia de contar con pararraios de puntas múltiples ou ter que conectar todas as partes metálicas.

Emilio replicao 28 de xullo de 1892, novamente usando as páxinas de El Regional, mencionando a reputados físicos ou a Academia das Ciencias de París. Gumersindo pasa á replica noutro xornal, La Idea Moderna, que non está conservado na hemeroteca, que titula "Pido a palabra". Parece, nunha contestación de El Regional, que Gumersindo non recoñece a súa autoría dos artigos de El Lucense (que non estaban asinados). Emilio responde nun artigo chamo "Para terminar":

Resposta de Emilio Novoa. El Regional de 31 de xullo de 1892

Cun extensa réplica de Gumersindo, que acaba por recoñecer a autoría orixinal en El Lucense, pero sen ceder no seu plantexamento:

Resposta de Gumersindo Villegas. El Lucense de 1 de agosto de 1892

O 6 de agosto publica Gumersindo un artigo chamado "Ratificación e Rectificación" en La Idea Moderna, que non está dispoñible na hemeroteca, pero que atopa unha última resposta por parte de Emilio na que se menciona incluso o catálogo de Ildefonso Sierra. 

Pararraios de puntas múltiples do catálogo de Ildefonso Sierra de 1893.

Para saber máis: 

•  El regional  diario de Lugo Num. 2954 (19/07/1892); Num. 2957 (22/07/1892); Num. 2962 (28/07/1892); Num. 2964 (30/07/1892); Num. 2965 (31/07/1892); Num. 2967 (02/08/1892); Num. 2970 (05/08/1892); Num. 2972 (07/08/1892); Num. 2977 (12/08/1892)
• El lucense  diario católico de la tarde Num. 2324 (20/07/1892); Num. 2327 (23/07/1892); Num. 2333 (01/08/1892)
• El eco de Galicia  periódico político Num. 1873 (11/08/1892)

 

O intento de traslado de Coruña a Lugo da dirección rexional (1891)

Tras unha primeira proposta en outubro de 1887, o 10 de xuño de 1891 aparece publicada a nova do posible traslado do centro telegráfico rexional de Galicia da cidade da Coruña a Lugo, por considerarse naquel momento o punto de entrada da rede e permitir unha melloría loxística das comunicacións. Desátase unha campaña lobbista por parte dos estamentos coruñeses para evitar esta situación, que resoltou exitosa. 

O director xeral de Correos e Telégrafos, D. Javier Los Arcos, deseña unha serie de trocos na rede estatal, que se traducen, no caso galego, neste traslado para xerar eficiencias. Un centro telegráfico, según o regulamento do corpo, sería  a estación responsable de recibir e distribuir as mensaxes ao resto de estación telegráficas localizadas nunha área xeográfica, así como a inspección das avarías, xestión de expedientes, etc. 

El lucense, El Regional, La Voz de Galicia ou El Telegrama inicían unha guerra para promover o centro na súa cidade, adoptando posturas hiperlocalistas no caso coruñés:

"A reforma parece non ter máis sentido que lastimar os intereses dunha capital importante" 

"Sempre os da Coruña pensando que son só eles no mundo"

"Non todo debe ser para A Coruña, querida Voz" 

"Estamos afeitos a que a Coruña tome a mellor parte" 

Croquis do oficial Villegas publicado en El regional  diario de Lugo Num. 2571 (24/06/1891) 

 

   

En paralelo, o Concello de Coruña, a Cámara de Comercio e os deputados por Coruña (Fernández Latorre, Linares Rivas) nas Cortes inician unha campaña política rápida, para parar o traslado marcado para o 1 de xullo.  A prensa de Madrid e do resto de Galicia parece atender as razóns técnicas máis que as loitas locais e toma partido preferente polo traslado a Lugo. 

 

 El telegrama  diario de la tarde, imparcial de noticias Ano XVIII Número 5131 - 17 de xuño de 1891

A presión surte efecto e poucos días máis tarde o ministro de Gobernación, D. Francisco Silvela, revoca o traslado, que causa certo pesar en Lugo e queixas de actitudes caciquís. Porén, algún subdirectores de Coruña son trasladados a Lugo e crea unha incertidume temporal en Coruña. Así en outubro dese ano, aparece Lugo como sede do inspector dos centros de A Coruña e Valladolid, aínda que con carácter temporal por tres meses, que invita a prensa local de Lugo a reabrir o debate, pero que tería pouco recorrido. Outra mención aparecería 20 anos máis tarde (en 1911), tamén sen éxito.

O debate na revista El telegrafista español

En paralelo a prensa xeralista, El Telégrafo Español publica en xuño e xullo artigos contra o traslado e a favor do mesmo.

No 27 de xullo, o oficial basado en Lugo, D. Gumersindo Villegas publica unha réplica na que explica a conveniencia de Lugo. Actualmente o centro de Coruña dispón de:

• Directo a Madrid (no 88), con traslado constante en Valladolid e finalmente en Astorga, que utiliza con máis frecuencia do desexado
• Directo a Valladolid e Salamanca (no 182), con traslados a Astorga e Benavente.
• Directo a Xixón e Santander (no 162), con traslado a Ribadeo.
• Directo a Xixón e Santander (no 130) pola costa, con traslado a Ribadeo, en condicións de condución medias.
• Directo a Vigo (no 133), nas mesmas condicións que o anterior.
• Escalado (no 218), que só adoita traballar con Lugo,
• Escalonado (no 215) a Santiago e Pontevedra, que requiren os limitados porque Coruña non pode facelo sen prexuízos graves no servizo.
• Escalado, costa (no 216), onde se atopan Betanzos, Pontevedra, Ferrol, Ortigueira e Viveiro, cuxo servizo se atrasa constantemente,
• O ramal a Carballo.
• Tamén ten comunicación con Ourense, pero a través de Lugo e Monforte.

Salvo o ramal de Carballo, que podería continuar ata Corcubión para poñer o Centro en comunicación directa con Muros, Noia, Fisterra e Puerto Son, Coruña non ten ningún punto polo que estender as súas comunicacións telegráficas, que sempre se reducirán a aquelas. actualmente dispoñible.

A proposta para Lugo, publicado nun esquema en El Regional, sería

• Directo a Madrid (no 88) sen necesidade de traslado en Astorga, efecto da menor distancia.
• Directo a Valladolid e Salamanca (no 132), tamén sen traslado en Astorga.
• Directo a León (número, 160), e por dito punto comunicación con Oviedo, Palencia e Valladolid, e en caso de necesidade con Madrid.
• Directo a Xixón e Santander (no 162) por Ribadeo, para o que só hai que seguir un ramal de 15 quilómetros entre Rabade e Lugo.
• Directo a Orense (no 244), que comunicará con Vigo, e se é necesario con Valladolid e Madrid.
• Directo a Coruña (no 88), de súpeto con Lugo o servizo de demanda alternarase por Madrid
• Directamente a Santiago e Pontevedra (no 182 conectado en Coruña ao 116), única comunicación que terá polo momento, a través dese centro.
• Escalonado (no 218 conectado en Betanzos ao no 216) para operar con Pontedeume, Ferrol, Ortigueira e Viveiro,
• Escalonado ata Ribadeo, (no 244), para operar con Vilalba e Mondoñedo.
• Escalonado ata Astorga (no 218), para funcionar coas súas estacións intermedias.
• Escalonado en Orense (no 604), para operar con Monforte e a súa conexión, e
• Rama a Becerrea.

Tamén se pode conseguir unha nova vía directa á Coruña, continuando (en lugar de desmontala), a 162 dende aquela ata Rábade, ata Lugo.

Ademais, Lugo pode ampliar as súas comunicacións tal e como se indica en El Regional, enlazando o proxectado ramal de Arzúa coa liña xeral en Certis, o ramal de Lalín co ramal de Chantada, e o ramal da Fonsagrada co ramal de Grandas de Salime; que conseguiría comunicacións directas con Santiago, Pontevedra e Oviedo respectivamente, o que aumentaría o número que disporá o novo Centro de Lugo.

Confirma así a idoneidade técnica da proposta.

Para saber máis: 

• El eco de Galicia  periódico político Num. 1524 (10/06/1891); Num. 1530 (17/06/1891); Num. 1533 (20/06/1891); Num. 1539 (30/06/1891); Num. 1651 (12/11/1891)
• El telegrama  diario de la tarde, imparcial de noticias Ano XVIII Número 5126 - 11 de xuño de 1891; Ano XVIII Número 5130 - 16 de xuño de 1891; Ano XVIII Número 5131 - 17 de xuño de 1891
• El lucense  diario católico de la tarde Num. 898 (12/10/1887); Num. 1996 (13/06/1891);  Num. 1998 (16/06/1891);  Num. 2001 (19/06/1891); Num. 2002 (20/06/1891); Num. 2004 (23/06/1891); Num. 2005 (25/06/1891);  Num. 2008 (30/06/1891); Num. 2010 (02/07/1891); Num. 2012 (04/07/1891)
• El regional diario de Lugo Num. 2560 (13/06/1891); Num. 2564 (17/06/1891); Num. 2565 (18/06/1891); Num. 2566 (19/06/1891); Num. 2567 (20/06/1891); Num. 2569 (22/06/1891); Num. 2570 (23/06/1891), Num. 2571 (24/06/1891); Num. 2573 (26/06/1891); Num. 2575 (28/06/1891); Num. 2579 (03/07/1891); Num. 2584 (09/07/1891); Num. 2586 (11/07/1891); Num. 2587 (12/07/1891); Num. 2593 (18/07/1891); Num. 2699 (30/10/1891); Num. 2707 (07/11/1891);  Num. 2715 (15/11/1891)
• Gaceta de Galicia / Diario de Santiago. Decano de la prensa de Compostela/ Num. 132 (17/06/1891) 
• Diario de avisos de La Coruña/ Ano XX Número 10128 - 18 de xuño de 1891
• El telégrafo español de 27 de xullo de 1891
• El Noroeste Año XVI Número 5652 - 22 de maio de 1911

Mastros de sinais na costa: os casos de Baiona e Coruña

Ademáis da rede oficial de semáforos, xa comentada aquí:

https://telefoniagalicia.blogspot.com/2023/11/os-semaforos-maritimos-1875-1884.html

existiron outros elementos de comunicación cos barcos, aínda que en ocasións sería unidireccionais. Comentamos nesta publicación os dous máis relevantes mencionados en publicacións

O cruceiro da Santísima Trindade de Baiona

O libro de "Bayona antigua y moderna" (1902) recolle a memoria oral do uso do cruceiro como lugar de misas na época de pestes, permitindo colgar bandeiras para comunicación con barcos. Este cruceiro  de século XVI está situado na antiga estrada a Vigo, sobre unha penas, e cunha vista naquel momento sobre toda a baía de Baiona, que permitía, cun código de bandeiras, ter comunicación cos barcos. 

libro de "Bayona antigua y moderna", pax. 211 (1902)

Pavillón Oceanográfico da Coruña

O muro que separa a sede da subdelegación de defensa do aparcamento da delegación do Goberno, tiña un pavillón oceanográfico na primeira metade do século XX. En 1906 créase a “Sociedad de Oceanografía del Golfo de Gascuña Real Sub-Comité de La Coruña”, seguindo un referente de Burdeos (que fixeran unha primeira visita científica a Coruña en 1904), para o estudo do estado da mar. Por exemplo, botaban flotadores para analizar as correntes.

En 1909 comezan as obras do pavillón, baixo a presidencia do sub-comite por parte de Ettienne Bertrand,  (tendo a autorización da Gaceta de Madrid de 19 de xuño dese ano), que sería finalmente inaugurado en 1911.

Extracto de postal da época, onde vese o mastro indicador. Sen datar.

Sería utilizado tamén como observatorio meteorolóxico ata 1930. Perdida esta funcionalidade, o Concello solicita o derrube en 1938, pero non sería aceptado polo porto ata o traslado do msstro de sináis ao peirao da Mariña. 

Localización do pavillón da sociedade ocenográfica no punto #31. Mapa de 1917.

O mastro sería utilizado para información as barcos sobre o estado da mar e as posibilidades de utilizar o porto, tanto cun nídogo de sináis para o día coma a noite, neste caso baseado en faróis. 

Código de sinais tanto de día como de noite. Publicado na Geografía de Galicia de Carreras i Candi. 1928

Para saber máis:

• El Miño : diario liberal: Ano IX Número 2159 - 2 de febreiro de 1906
• El Diario de Pontevedra : periódico liberal: Ano XXIII Número 6589 - 5 de abril de 1906
• Noticiero de Vigo : diario independiente de la mañana: Ano XXII Número 5656 - 5 de abril de 1906
• La Correspondencia Gallega : diario de Pontevedra: Ano XVIII Número 4947 - 4 agosto 1906; Ano XVIII Número 4984 - 19 setembro 1906; Ano XVIII Número 5008 - 17 outubro 1906; Ano XXI Número 5682 - 23 xaneiro 1909; Ano XXI Número 5696 - 10 febreiro 1909
• El correo de Galicia : diario independiente de avisos y noticias: Num. s.n. (18/09/1906); Num. s.n. (21/06/1909)
• Boletín oficial de la provincia de La Coruña: Número 273 - 26 novembro 1908
• Galicia nueva : periódico regional, primer diario de Villagarcía: Ano III Número 556 - 19 de  xaneiro de 1909
• El eco de Galicia : diario católico é independiente: Num. 729 (21/01/1909); Num. 750 (14/02/1909); Num. 753 (18/02/1909); Num. 839 (01/06/1909); Num. 888 (28/07/1909); Num. 911 (24/08/1909)
• Gaceta de Galicia : Diario de Santiago. Decano de la prensa de Compostela: Num. 31 (09/02/1909); Num. 33 (11/02/1909)
• Diario de Galicia: periódico de la mañana, telegráfico, noticiero y de información general: Num. 106 (06/04/1909); Num. 170 (22/06/1909); Num. 191 (18/07/1909)
• El Correo gallego : diario político de la mañana: Ano XXXII Número 10455 - 14 de xullo de 1909

O proxecto de rede óptica militar de Galicia (1904-1908)

 A Gaceta de Madrid do 14 de febreiro de 1908 recoñece o traballo dos militares que traballaron no anteproxecto e proxecto definitivo de rede óptica en Galicia. 

Excmo. Señor: Á vista da proposta de recompensa formulada a favor do persoal do Corpo de Enxeñeiros que participou no estudo da rede óptica militar de Galicia;

O Rei (Q. D. G.), de conformidade co informe emitido pola Inspección Xeral de Establecementos de Formación e Industria Militar que se insire a continuación, considerou oportuno conceder, mediante resolución do pasado 23 de xaneiro, aos Oficiais que están incluídos no seguinte número 1, os premios que nel se sinalan, aos tres primeiros polos traballos realizados e estudo presentado na rede indicada, e aos catro últimos como autores do correspondente anteproxecto, segundo se recolle, respectivamente, no artigo 23, en relación ao suposto 11 de 19, e ao artigo 16 do vixente Regulamento de recompensas en tempo de paz.

Así mesmo, a Súa Maxestade considerou oportuno conceder as clases e particulares das tropas, incluídas na seguinte lista núm. 2, as recompensas que nel se sinalan, pola cooperación prevista no citado estudio, e de conformidade co disposto nos artigos 5 e 6 do Regulamento de recompensas en paz e guerra para as clases de tropas.

Neste número da gaceta menciónase a entrega dun anteproxecto i estudo da rede; así como diferentes informes do corpo de enxeñeiros, relativos a proposta para  rede, recibidos na Inspección xeral dos establecimentos de instrucción e industria militar no 5 de setembro de 1907. 

A realización do anteproxecto foi encargado o 30 de marzo de 1902 ao capitán D. Luis Castañón, auxiliado polos tenentes Kindelán, Carrascosa e Mathé. O documento consta dun informe de 34 páxinas; cartafol de planos que contén o de Galicia, a localización das estacións e os itinerarios; orzamento, que ascende a 2.500 pesetas, e outro cartafol con guías das estacións e instrucións para os Oficiais e Xefes das mesmas.

Tras ese anteproxecto, realizado dende Madrid, en 1904 foron desprazados a Galicia 100 homes, 16 mulos, 6 cabalos e 16 estacións, neste caso mandados polo capitán Francisco Lozano e os tenentes Honorato Manera (a Coruña) e Francisco Del Valle (a Vigo), para traballar no proxecto definitivo.

Publicado en El Miño : diario liberal: Ano VII Número 1636 - 8 de maio de 1904

Publicado en El Globo: 5 de maio de 1904

O resultado foi unha memoria de 493 páxinas divididas en catro apartados, así como uns planos. Traballa con catro supostos, dous defensivos e dous ofensivos, e suxire a instalación de 53 estacións, que se describen en follas aparte (localizacións, abrigos próximos, conexións desde cada unha, horas máis seguras para comunicar, etc). 

A memoria vai acompañada dun plano que representa o avance seguido nas operacións, e un gráfico do número de días claros nunha media de vinte anos; esquema xeral coas comunicacións principais e secundarias; plano, mapa da comarca e itinerario, e os cartafoles correspondentes a cada unha das estacións que conteñen; Un gráfico de guía de planta que abrangue comunicacións, silueta, diagrama circular e de rede.  O traballo durou 92 días, sendo entregado o 15 de febreiro de 1906. 

Proxecto e Anteproxecto están pendentes de ser atopados nos arquivos militares. 

En xuño1906 discútese a posibilidade de extender o traballo a Lugo e Ourense, xa que o proxecto anterior só cubría A Coruña e Pontevedra, a realizar en 1907 por parte do quinto reximento mixto do corpo de enxeñeiros cun orzamento de 2000 pesetas. A hemeroteca menciona a suspensión destes traballos en Agosto de 1907

Para saber máis:

• Gaceta de Madrid de 14 de febreiro de 1908
• El Miño : diario liberal: Ano VII Número 1636 - 8 de maio de 1904; Ano IX Número 2255 - 31 de maio de 1906; Año X Número 2594 - 18 de xullo de 1907
• El regional : diario de Lugo: Num. 7928 (30/05/1906); Num. 8182 (19/07/1907)
• El correo de Galicia : diario independiente de avisos y noticias: Num. s.n. (01/06/1906); Num. s.n. (19/07/1907); Num. s.n. (24/07/1907)
• La Correspondencia Gallega : diario de Pontevedra: Ano XVIII Número 4897 - 4 xuño 1906
• Gaceta de Galicia : Diario de Santiago. Decano de la prensa de Compostela: Num. 161 (19/07/1907)
• El norte de Galicia : diario político y de información: Num. 1918 (19/07/1907
• Galicia nueva : periódico regional, primer diario de Villagarcía: Ano I Número 106 - 21 de xullo de 1907
• El Eco de Santiago : diario independiente: Ano XII Número 3498 - 19 de xullo de 1907 
• Faro de Vigo - 18 de xullo de 1907 
• La Voz de Galicia - 16 de xullo de 1904; 29 de maio de 1906
• El Noroeste: Año XI Número 4040 - 6 de xuño de 1906
• El Globo: 5 de maio de 1904

O peche do telégrafo do Balneario de Mondariz (1906)

Polo menos desde 1886 o balneario de Mondariz contaba con telégrafo conectado a rede do Estado. Nas dúas décadas finais de seculo XIX investirouse en extender a rede a este centros en múltiples provincias do Estado, nas que abría no periodo de actividade do mesmo. Estas infrastructuras en beneficio de institucións privadas, xerou alguns conflitos. 

Estadística telegráfica de España.1887. Mondariz aparece con 145 telegramas xestionados.

Estacións telegráficas activas en balnearios. 1891. Revista de telégrafos.

A finais de 1905, tralo peche da tempada de baños, a dirección de Correos e Telégrafos solicita dos balnearios colaboración en dar acubillo aos oficiais que prestan servizo. 

Solicitada deste Centro da Dirección Xeral de Correos e Telégrafos a concesión de aloxamento gratuíto nos establecementos balnearios para os empregados do Corpo que deban dar servizo ás estacións telegráficas, esta Inspección Xeral concedeu por acordo.

O Excmo. Interésase coa maior brevidade posible as ordes oportunas para que, canto antes, os propietarios ou arrendatarios dos establecementos de augas minerais da devandita provincia manifesten se están dispostos a conceder aloxamento gratuíto aos funcionarios encargados do Telégrafo. servizo durante as tempadas oficiais remitindome os organismos de resposta para que sirvan de base ás resolucións que sobre a materia dite este Centro ou a Dirección Xeral de Correos e Telégrafos.

Polo que parece, o Balneario de Mondariz non estaba moi disposto. O periódico La Temporada de Mondariz de xuño de 1906 recolle como a estación trasladouse ao pobo de Mondariz, a escasos dous quilómetros. Para enviar telegramas é preciso ir ata esa vila, mentres que os ordeanzas cobran 0,50 pesetas por levar os despachos recobidos ata o balneario. 

Mapa oficial da Rede telegráfica de 1899, incluíndo a estación de Mondariz. 

La Temporada de 1 de xullo recolle as queixas do balneario sobre unha situación que consideran inxusta, xa que falan de que o balneario é un dos principais de España, con moitos visitantes, negociacións mercantís, etc. Indica que o pobo de Mondariz non xenera máis de dez ou doce despachos ao trimestre, mentres que o balneario demanda millares. Os visitantes ten que ir ao pobo por unha estrada sen sombra. 

Antigo telégrafo (supostamente) do balneario de Mondariz.

O balneario confirma a negativa a acoller os dous telegrafistas e un ordeanza que demandaba a dirección xeral. Indican que xa o fan coa Guarda Civil e un funcionario de Correos, polo que consideran esta demanda inxusta, mais tendo en conta que hai demanda por parte dos funcionarios en cubrir as prazas desa estación. 

O servizo volvería reabrir no Balneario o 1 de xuño de 1908.

Para saber máis:

• Gaceta de Galicia  Diario de Santiago. Decano de la prensa de Compostela Num. 2000 (05/08/1886)
• Boletín Oficial de la provincia de Orense Año 1905 Número 251 - 14 de novembro de 1905
• La temporada en Mondariz: Ano XVIII Número 3 - 17 de xuño de 1906; Ano XVIII Número 4 - 24 de xuño de 1906; Ano XVIII Número 5 - 1 de xullo de 1906; Ano XX Número 2 - 7 xuño 1908

O primeiro telégrafo de Galicia (1852)

O Catálogo dos Instrumentos e Máquinas do gabinete de física e química da Universidade de Santiago de Compostela recolle unha mención a dous telégrafos de Wheatstone.

Extracto da sección de magnetismo:

Queda pendente de explorar se este telégrafo pode estar aínda conservado na facultade de Ciencias (agora facultado de Químicas) da Universidade de Santiago. Non constan telégrafos deste tipo expostos en España e case non foron utilizados. Tampouco existen referencias na hemeroteca da compra deste tipo de telégrafos con data anterior a este documento. 

Charles Wheatstone foi o creador de telégrafo de seu nome, patentado xunto a Cooke en 1837.  FOi un grande innovador ao utilizar a telgrafía submarina por primeira vez ou a utilización da gutapercha natural como illante. É considerado un dos referentes tecnolóxicos do seu tempo e unha das bases da supremacía inglesa no eido das comunicacións submarinas.

A distribución automática de despachos telegráficos (1877)

Outra invención dun telegrafista foi por parte de Juan José Romero Rada, enxeñeiro industrial e telegrafista da estación de Ourense (que anos antes estivera en Trujillo, Albacete ou Guadalajara e do que se descoñece a orixe), abordando un tema novo na Revista de Telégrafos de xullo de 1877: "A distribución automática dos despachos telegráficos" 

A chegada de despachos e a xestión dos mesmos ocupa bastante tempo nas estacións (os oficias do seu posto de traballo para recoller ou entregar despachos na mesa do xefe), que a xuizo de Juan José ben podería facer unha máquina. 

Para elo expón un exemplo: 

Imaxinemos que a sala dunha estación conta con doce aparatos nunha mesa, seis de cada lado da mesma. O xefe da sala, responsable de autorizar os despachos debe colocarse nun extremo da mesma. Juan José propón un sistema de fíos (un por cada aparato), a modo dun tendedeiro de roupa, con xiro continuo (mediante algún sistema de reloxería ou turbina).

Cando o xefe ten que enviar un despacho, pendúrao do fío inferior corresponde, que viaxa ata o posto de oficial. Ao chegar a ese punto unha pequena forca metálica descolga o papel, que posteriormente será retirada polo oficial. Tras o envío, este pendura o despacho telegráfico no fío superior, que regresa a mesa do xefe onde se descolga automáticamente nunha consola. 

Juan José foi un telegrafista activo que participou nas mesas de avaliación de examenes de entrada ao corpo, así coma con invención noutros eidos, como unha proposta de gasómetro en Albacete. 

A proposta de sistema de distribución non foi patentada nin consta que se implementara en centros.

Para saber máis: 

* Revista de telégrafos do 1 de xullo de 1877